🔥 بنزین چیست؟ | هر آنچه باید درباره سوخت محبوب خودروها بدانید

بنزین یا پترول (به انگلیسی: Gasoline, Petrol) سوختی شفاف، قابل‌اشتعال و پرکاربرد است که از مشتقات نفت خام به‌دست می‌آید. 🚗💨
این ماده ترکیبی از هیدروکربن‌های سبک شامل ۴ تا ۱۲ اتم کربن است و در دمای ۷۰ تا ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد تقطیر می‌شود.

---

⚙️ موتور درون‌سوز و نقش بنزین

موتورهای درون‌سوز (Internal Combustion Engine) قلب تپنده خودروها، موتورسیکلت‌ها، قایق‌های موتوری و حتی هواپیماها هستند. در این موتورها، ترکیب هوا و بنزین درون محفظه احتراق 🔥 منفجر شده و با تولید گازهای داغ و پر فشار، پیستون را به حرکت درمی‌آورد.

جالب است بدانید نخستین موتور چهارزمانه بنزینی را نیکلاوس آوگوست اتو در سال ۱۸۷۶ ساخت. 👨‍🔬

---

🧪 ترکیبات شیمیایی بنزین

بنزین مخلوطی از انواع هیدروکربن‌هاست:

• 🟢 پارافین‌ها (آلکان‌ها)
• 🟠 نفتن‌ها (سیکلوآلکان‌ها)
• 🔴 آلکن‌ها (اولفین‌ها)
• ⚫ آروماتیک‌ها مثل بنزن (Benzene)

🔎 علاوه بر این مواد، گاهی افزودنی‌هایی مثل اتانول برای بهبود کیفیت سوخت اضافه می‌شود.

---

📜 تاریخچه بنزین

🔹 واژه «بنزین» از ماده شیمیایی بنزن گرفته شده و نه از نام «برتا بنز» 🚘.
🔹 پیش از اختراع موتور خودرو، بنزین را برای کشتن شپش می‌فروختند!
🔹 در جنگ فرانسه–پروس (۱۸۷۱-۱۸۷۰)، بنزین در پاریس ذخیره می‌شد تا در صورت نیاز برای دفاع شهر استفاده شود.

---

🧪 عدد اکتان و اهمیت آن

عدد اکتان مهم‌ترین مشخصه بنزین است که میزان مقاومت آن در برابر احتراق زودرس را نشان می‌دهد.

• عدد اکتان بالا = موتور نرم‌تر و بدون ضربه کار می‌کند ✅
• عدد اکتان پایین = احتمال کوبش موتور و آسیب جدی 🔧

---

➕ افزودنی‌ها

برای بهبود عملکرد بنزین از افزودنی‌ها استفاده می‌شود:

• 🛡 ضد اکسنده‌ها برای جلوگیری از فساد سوخت
• ⚙ غیرفعال‌سازهای فلزی برای محافظت از موتور
• 💥 جلوگیری از پیش‌انفجار

در گذشته از تترا-اتیل سرب برای افزایش اکتان استفاده می‌شد ولی به دلیل اثرات خطرناک بر سلامتی 🚫 تقریباً در تمام جهان حذف شده است.

---

🧬 خواص فیزیکی و شیمیایی

• 💧 چگالی: حدود ۰٫۶۸۰ g/cm³ → روی آب شناور می‌ماند
• 🔥 نقطه جوش: ۷۰ تا ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد
• 🌀 فراریت: بسته به فصل و دمای هوا تغییر می‌کند

---

🌍 اثرات زیست‌محیطی و سلامتی

بنزین حاوی موادی است که می‌توانند سرطان‌زا باشند (مثل بنزن). ☣
مصرف و نشت بنزین می‌تواند باعث:

• آلودگی آب‌ها 💧
• آلودگی هوا 🌫
• افزایش گازهای گلخانه‌ای 🌍

به همین دلیل سیستم‌های ذخیره‌سازی ایمن و استانداردهای زیست‌محیطی سخت‌گیرانه برای کنترل انتشار بخارات بنزین وضع شده‌اند.

---

🔄 سوخت‌های جایگزین

برای کاهش آلودگی و وابستگی به سوخت‌های فسیلی، سوخت‌های جایگزین در حال گسترش هستند:

• 🟢 بیودیزل برای موتورهای دیزلی
• 🟠 بیو اتانول برای موتورهای بنزینی
• 🔵 سوخت هیدروژنی برای خودروهای پاک
• ⚡ موتورهای دوگانه‌سوز برای کاهش مصرف

---

📌 نکات مهم برای استفاده ایمن

• 🚫 هرگز از آب برای خاموش کردن آتش بنزین استفاده نکنید (چون روی آب می‌ماند و پخش می‌شود).
• 🛢 مخزن بنزین باید همیشه محکم بسته باشد تا بخارات سمی خارج نشود.
• 😷 از استنشاق عمدی بخار بنزین خودداری کنید، چون اثرات جدی بر سلامت دارد.

---

🏁 جمع‌بندی

بنزین یکی از مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین سوخت‌های جهان است که بدون آن دنیای حمل‌ونقل امروز شکل نمی‌گرفت. 🌍 با این حال، به دلیل اثرات زیست‌محیطی و خطرات سلامتی، استفاده درست و حرکت به سمت سوخت‌های پاک‌تر ضروری است. ✅

منبع https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%86